Meyve veren ağaçların taç yapısını iyileştirmek, bol meyve vermesini sağlamak ve verimi düşmüş ağaçların yeniden verimli hale gelmesini desteklemek için ağacın toprak üstündeki aksamlarına uygulanan kesim, büküm, sürgün ve yaprak alma uygulamalarının tamamına budama adı verilir.
Diğer meyve türlerine göre ceviz ağacı çok fazla budanmaya ihtiyaç duymaz. Ancak iç içe geçen dalların temizlenmesi ve güneş ışığından daha fazla yararlanabilmesi için belirli aralıklarla budanması faydalıdır. Cevizlere şekil vermek için genellikle doruk dal budaması uygulanır. Ancak budamanın türü cevizin türüne, çevreye ve ağacın yetiştirme amacına göre farklılık gösterir. Odunluk ve meyvelik ceviz ağaçları farklı budama tekniklerine sahiptir.
Ceviz budamak için kış ve yaz aylarında olmak üzere 2 budama yapılır. Kış budaması için ceviz ağacının dinlenme dönemine girmesi beklenir. Yaprak dökümünü takiben, ilkbaharda ağacın uyandığı sürgün zamanına kadar budama yapılabilir. Ancak kışın sert geçtiği iklimlerde, sert donlardan önce budama yapılması tavsiye edilmez.
Yaz budamasında ana ya da yan dallara kesme işlemi uygulanmaz. Bu dönemde sürgün seyreltme, eğme, bükme ve uç alma gibi şekil vermeye yönelik budama işlemleri uygulanır. Temel amaç ağacın dallarına açı vererek, taç gelişimini yönlendirmektir. Yaz budaması için en uygun zaman ilkbahardaki gelişme dönemi sonundaki aylardır. Bu aylarda sürgünler odunlaşmaya başlar ve şekil verilebilecek olgunluğa erişir.
Ceviz budamaya karşı hassas bir ağaç olup, strese girebilir. Bu nedenle sert budamalardan kaçınılması gerekir.
- Tepe budaması, kök gelişimini hızlandırarak gövdenin kalınlaşmasını sağlar.
- Göz budamasında gereksiz dallar alınır. Dalların gövde boyunca geniş açı ile gelişmeleri sağlanır.
- Şekil budamasında cevizin tacı budanır. Ağacın dengeli gelişmesi ve büyümesi sağlanır. Sadece meyve veren dalların yaşamasına izin verilir.
- 1 ve 4 yaş arasındaki genç ceviz ağaçlarında kış budamaları bahar başlangıcıyla beraber yapılır.
- Doruk dal sisteminde, seçilen dal üzerinde kışın ve yazın olmak üzere en az 2 defa budama yapılır.
- Yaz budamaları haziran ayının ortasına kadar yapılabilir. Budama yapılmış ağaçların en az 2 gün aralıklarla dinlenme dönemine girene kadar sulanması gerekir.