Uzun ömürlü ağaçlardan biri olan çınar, tüm dünyada yaklaşık olarak 6 türü bulunan ve Türkiye’de de doğal olarak yetişilen ağaç türlerinden biridir. Ortalama boyu 20-30 metredir, 40 metreye ulaşabilen türleri de vardır. Hava kirliliğine dayanıklı bir tür olduğundan şehirlerde gölge ağacı olarak kullanılır. Türkiye’de yetişen ve yüzlerce yaşındaki birçok çınar ağacı, anıt ağaç olarak koruma altındadır.
Çınar nasıl bir ağaçtır?
Çınar ağacının gövdesi, silindir şeklinde, kalın ve oldukça uzundur. Çok sayıda, uzun ve kalın dallara sahip, geniş ve yuvarlak taçlıdır. Yaprakları loblu ve yeşil renklidir. Başlıca türleri Doğu çınarı, Batı çınarı ve Londra çınarıdır.
Doğu çınarı: Balkanlarda, Asya’da ve Türkiye’de doğal olarak yetişir. 30 metre yükseklikte, geniş ve yuvarlak taçlıdır. Açık yeşil renkli yaprakları, 6-7 lobludur. Meyvelerinin 2-6 tanesi bir arada bulunur. En çok meyve sayısına sahip çınar türüdür. Bu özelliği ile diğer türlerden farklılaşır.
Batı çınarı: Anavatanı Kuzey Amerika’dır. 50 metre yüksekliğe erişebilen, oldukça gösterişli bir çınar türüdür. Doğu çınarına göre rengi daha açıktır. Boz bir renge sahiptir. Yaprakları 3-5 loblu, koyu yeşil renkte ve tüysüzdür. Yaprak rengi sonbahar aylarında kızıla döner. Meyveleri saplar üzerinde ve tek olarak bulunur.
Londra çınarı: Doğu ve batı çınarlarının melezidir. Avrupa’nın batı kesimleri ve İngiltere’de yetiştirilir. 25-30 metre arasında boylanabilir. Her iki türden gelen özellikleri de taşır.
İklim: Çınar ağacı su kenarları ve ormanlarda doğal olarak yetişir. Ilıman iklim bitkisi olup, güneş seven ağaçlardır. Sürgünlerinin iyi gelişebilmesi için ihtiyaç duyduğu, yıl içindeki sıcaklık ortalamasının karşılanması gerekir. Yazların sıcak geçtiği iklimlerde kolayca yetiştirilebilir.
Toprak: Çınar ağacı için en ideal topraklar, zengin, derinliği iyi ve nem oranı yüksek topraklardır.
Yetiştirme: Çınar ağacı tohumdan yetiştirilir. Kış boyunca ağaçta bırakılan tohumları ilkbaharda toplanır ve bekletilmeden ekilir. Tohumların çimlenme süresi oldukça kısadır. Çınar ağacı, çelikle üretim yapılamayan ağaç türlerinden biridir. Alınan çeliklerin köklenme yeteneği yoktur.
Bakım: Gübrelenmeye ihtiyaç duymaz. Kış sonunda ve ilkbahar başlangıcında kuru, kırık ya da düzensiz dalların kesilmesi yeterlidir.