Nergisgiller familyasından olan nergis narkissos adlı ile bilinmektedir. 20-80 cm uzunluğunda olan sapı ve beyaz-sarı karışımı olan çiçekleri vardır. Kendine özel enfes bir kokusu vardır.
Anavatanı Avrupa olan bitki en çok Portekiz ve İspanya’da görülmektedir. Türkiye’nin hemen her yerinde yetişebilir. Baharda ilk çiçek açan bitkilerdendir.
Nergisin faydaları
- Yaralara sürülen nergis yaraların irinini temizleyerek yarayı kurutur ve iyileştirir.
- Kusma ihtiyacı duyulduğunda bal ile karıştırılarak kusma sağlanır.
- Rahim ve mesane hastalıklarına iyi gelir.
- Ateş düşürücü olarak kullanılabilir.
- Terletici etkiye sahiptir.
- İştahsızlığa iyi gelir iştahı açar.
- Balgam sökücüdür.
- Sara hastalığına oldukça faydalıdır ancak kesinlikle fazla miktarda kullanılmamalıdır. Özellikle çocuklarda sara hastalığına iyi gelir.
- Kabızlığı giderir, ishal yapma etkisi vardır.
- Beyin damar tıkanıklığına iyi gelir.
Nergis nasıl kullanılmalı?
- Taze nergis koklandığında vücuttaki beyaz lekelere iyi gelmekte, nergis kokusu vücuttaki kılı eritmekte, cüzzam ve akbaş hastalığına faydalı olmaktadır.
- Taze nergis soğanı ezilip gevşeyen sinirlere sürüldüğünde sinirleri toplar.
- Nergis soğanı sirke ile iyice karıştırılıp ezildikten sonra başa konulursa saçkıran hastalığına iyi gelir.
- Nergis yaprağını iyice ezip balla macun yapılıp göze konulursa gözdeki şişliklere iyi gelir.
- Mantar hastalıklarında nergisin çiçeği, sapı ve yaprakları birlikte ezilir suyu çıkarılır ve bu su ile cilde masaj yapılır.
- Tohum durumunda olan nergis iyice ezilir sirke ile karıştırılır ve yüzdeki çillere ve beyaz lekelere sürüldüğünde bunları giderir.
- Adet sökücü olarak kullanılır.
- İdrarı keser, karaciğer hastalıklarında faydalıdır.
- Mikropları öldürür, kanı temizler.
- Kanser tedavisinde etkilidir.
Dikkat edilmesi gereken noktalar
- Nergis bitkisi zehirli alkaloitler taşıdığından soğanları kesinlikle fazla miktarda kullanılmamalıdır. Aksi takdirde soğanı yiyen kişide bulantı, kusma, sara nöbeti, ishal gibi etkiler gözlenir.
- Hamile kadınlarda fazla kullanılan bitki düşüğe sebep olabilir. Hatta kadınlarda hiç kullanılmaması önerilir.
- Bitkinin soğanları ekilirken en az birer yıl arayla ekilmelidir aksi takdirde bitki çiçek vermez.
- Nergis bitkisi taze iken zehirlidir ancak kurutulunca ya da kaynatılınca mevcut olan zehir riski ortadan kalkar.