Pireotu çokyıllık otsu bitkidir. Kök sistemi sık, küme halinde. Birinci yıl içerisinde yalnız rozet yapraklar inkişaf eder. Her yıl köksaptan çok sayıda zayıf fışkınlar, alt kısımları ağaçlı saplar çıkar. Saplar 1 m kadar yükselirler. Yapraklar almaşık, ikişer veya üçer tüysü kesik, üst kısmı bozyeşil, alt kısmı da kül-yeşili. Kömeçler iri, çiçek sapları ucunda birer tek olarak bulunurlar. Etraf çiçek yaprakları dil şeklinde, beyaz, içeridekiler ise borumsu, sarı. Meyve uzunca, 4-5 çizgili, tohumlar da sarıboz veya açık-kahve rengi. Bitkinin bütünü az veya çok gümüşi kıllı ve kokuludur. Mayıs ve haziran başlarında çiçek açar, 2-3 hafta devam eder.
Pire Otu Hakkında Bilgi
Pire Otu Yayılışı: Pireotunun vatanı Dalmaçya (Hersek ve Karadağ sahil bölgelerinde yabani ve kültür yetişir. Bir çok memleketlerde Japonya, Amerika) kültür yetiştirilir. Bitki Dalmaçyadan memeleketimize de getirilmiş, bir kaç cins meydana getirilmiş ve iyi semereler de alınmıştır. Haşerelere karşı mücadelede kullanılan bu bitkiye gereken iş ve ehemmiyet verilmemiş, kıymeti takdir edilememiştir. Şunu kaydetmek lazımdır ki haşerat ile mücadelede pek çok sentetik ilaçlar imal edilmiştir. Bunlar pireotunun kıymet ve ehemmiyetini asla azaltmamıştır. Sentetik ilaçlar insan sağlığı bakımından zehirlidirler.
Yetiştirilmesi: Pire otu aydınlığı sever. İklim şartlarına uyduğundan her yerde yetişebilir. Toprak bakımından da pek hasas değildir, yeterki toprak süzücü olsun, su tutmasını, Sulak ve bataklık yerlerde yetişmez. Yumuşak, mekanik terkipte kara toprak, su geçirici, kumsal-killi topraklarda yetiştiği tespit edilmiştir.
Fide usulü üretilir. Sıcak veya açık kanklara ekilerek yetiştirilir, sonbaharda veya ilkbaharda, iyice işlenmiş tarlalara sıra arası 60 sn. bitki araları 30 sn, olarak fideler dikilir. Bitkinin yetişme zamanına kadar sık sık çapalanır. Bu hususta birinci yılda çok ehemmiyet verilmeli. Bitki daha birinci yılda çiçek açar, ikinci yılda çiçekler daha da artar, en çok ürün üçüncü ve dördüncü yıllar da alınır.
Üründeki bereket, toprak ve bakım şartlarına göre değişeceği unutulmamalı. İlmi araştırmalarda (ACH-P. Peneva genetik ve seleksiyon enstitüsü) tarafından yapılan tecrübelere göre, bitkinin potasyuma karşı zaafı olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla sun’i gübre verilmesinde, azotlu gübreden fazla potasli ve fosforlu gübre verilmesi lazımdır. Bol gübreleme neticesi yaprak sathındaki ebat ikimisli artar, çiçek kömeçlerindeki ürün de % 17 ve piritrin muhtevasında da % 30,1 artış sağlanır.
Toplamaması: Çiçek kömeçleri (çiçek başları) bitkinin çiçek açmaya başlamasından tam açması sırasında çiçek başları sapsız olarak toplanılır. Kömeçlerin çabuk ve rantabl toplanması için özel taraklar (adi taraklar gibi) kullanılır; tıpkı papatya çiçeklerinin toplandığı gibi veya daha mükemmel aletlerle toplanmalıdır. Tonlama işi birkaç defada yapılır. Kuru ve güneşli havalar tercih edilmeli.
Kurutma Usulü: Toplanan materyal sap ve yabancı karışımlardan temizlendikten sonra, kurutma işinde acele edilmeli, ince tabakalar halinde çerçeve veya yaygı üzerine yayılarak güneşte kurutulması tavsiye edilir, ancak geceleri örtülü yerlere alınmalıdır. Bitki hızlı havalandırma tertibatlı kurutma fırınlarında, 30-40 derece arasında 2 saat kurur ve 50-60 derece altında iyice kuruması temin edilir. Bu şekilde en iyi sonuçlar alınır. Toplanan materyalin biran evvel kuruması lazım geldiği akıldan çıkarılmamalı. Yavaş kurumada kalite bozulabilir, hatta işe yaramaz hale de gelebilir.
Kullanılışı: Bitki muzurlularına karşı, haşeratla mücadelede ve diğer parazitlere karşı yapılan preparat şekilleri veya toz halinde kullanılır. Veteriner hekimleri de solucanlara karşı kullanırlar. Drog ve drog’tan imal edilen ilaçlar insan ve sabit vücut hareketindeki hayvanlara olduğu gibi, bitkilere de zararlı değildir.