Vücudumuzun günlük enerji ihtiyacı, iç organlarımızın çalışabilmesi, normal vücut ısımızın korunabilmesi için gerekli olan kalori miktarını belirtir. Vücuda aldığımız yiyeceklerin sağladıkları enerji ile günlük enerji ihtiyacımızı karşılayabiliriz.
Yediğimiz bütün yiyecekler sindirilerek kana geçer. Kan dolaşımı vasıtası ile hücrelere taşınırlar. Solunum sonucunda aldığımız oksijen ile birlikte yanarak vücudumuza gerekli enerjiyi temin ederiz. Çeşitli temel besin maddelerini içeren yiyeceklerin verdiği enerji miktarları da farklılık göstermektedir.
Enerji birimi kaloridir. Kalori büyük ve küçük kalori olmak üzere ikiye ayrılır. Beslenmede büyük kalori kullanılır.
Kilo Kalori 1 litre suyu 1 C° yükseltmek için gerekli ısı miktarı olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda büyük kalori olarak da bilinir. Sembolü K Cal.’dır.
Karbonhidrat, Protein ve Yağ Kaç Kalori Verir?
Hangi besinin kaç kalori olduğu sağlığına dikkat edenlerin sıkça sorduğu bir sorudur. Bunun temel formülünü bilerek kaç kalori aldığınızı kendiniz de hesaplayabilirsiniz. Temel besinlerin vücutta yakıldığında verdiği kalori miktarları listesi şöyledir:
- 1 gr. karbonhidrat kaç kalori: 4,5 kalori verir
- 1 gr. protein kaç kalori: 4 kalori verir
- 1 gr. yağ kaç kalori: 9 kalori verir
Günlük tüketilen yiyeceklerin gr olarak miktarları bu rakamlarla çarpıldığında bize gereken kalorinin alınıp alınmadığı hesap edilir. Vücudun günlük enerji ihtiyacı kadın ve erkeklerde ise değişiklik göstermektedir.
Günlük vücuda alınan bu kalorilerin ise harcanmış olması gereklidir. Sürekli olarak kilolarını sabit tutan insanlar günlük aldıkları kaloriyi harcıyor demektir. Vücudun günlük kalori ihtiyacından daha fazlasını tüketen kişiler ise kilo alacaktır.
Vücut Enerjiyi Nasıl Tüketir?
- İstemsiz hareketlerin yapılabilmesi için harcanan enerji ile tüketilir. Bunlar; sindirim sitemi çalışması, solunum sistemi çalışması, kan dolaşımı, sinir sisteminin çalışması, hormon salgılanması, büyüme gibi olaylar çin gerekli enerji tüketimi mevcuttur.
- Çalışma, hareket etme gibi majör fiziksel faaliyetler sonucunda enerji tüketimimiz de mevcuttur. Çalışma şartları ağırlaştıkça enerji ihtiyacımız da artmaktadır. Örnek olarak, masa başı çalışan bir memurun harcadığı fiziksel enerji inşaatta çalışan bir işçiye göre daha azdır ve buna bağlı olarak kalori ihtiyacı da azdır. İnşaat işçisinin çok daha fazla enerji gereksinimi vardır.
Erkeğin ve Kadının Günlük Enerji İhtiyacı
Ağır işlerde çalışan bir erkek işçinin günlük enerji ihtiyacı 4500-5000 kalori, kadın işçinin günlük enerji ihtiyacı ise 3200-3500 kaloridir. Bunun sebebi, erkek vücudu daha adaleli ve büyük olarak geliştiği için daha fazla enerji ihtiyacı vardır ve fazla kalori harcar.
Ağır çalışan bir erkeğin enerji ihtiyacı 5000 kalori, kadının enerji ihtiyacı 3500 kaloridir.
Olması gereken kilosunu muhafaza eden bir insan normal kalori alıyor demektir. Çünkü, aldığı kaloriyi harcıyor ve vücutta yağ olarak depolamıyor demektir.
Neden kilo alırız?
Ancak kişinin aldığı kalori harcadığı kaloriden fazlaysa bu fazla miktar deri altında yağ olarak depo edilir. Bu fazla kalori yağ olarak vücut ağırlığını arttırdığı gibi, sağlıklı insanın en sinsi düşmanlarından birisi olan şişmanlığı meydana getirir. Boyuna ve yaşına göre normalin üzerinde fazla kilo sahibi olan insanlarda bir çok hastalığa karşı hassasiyet baş gösterecektir. Ayrıca organlar ve damarlar yağla kaplanmaya başladığında çalışmalarında çeşitli aksaklıklar ve bozukluklar ortaya çıkacaktır. Ciddi rahatsızlıklar baş gösterecektir.
Neden kilo alamıyorum?
İhtiyaç olandan daha az kalori alındığında ise vücutta devamlı zayıflama meydana gelir. Kalori eksikliği de çeşitli aksaklıkları doğurur. Bu duruma düşmemek için yeteri kadar kalori almak gerekir. İhtiyacınız olandan az yemek yorgunluğu ve isteksizliği arttıran bir faktördür. Yeterli beslenme, normal kalori alma sağlık ve canlılık sağlamaktadır.
Boya Göre Kilo Hesaplama
En basit şekilde boy ve kiloya göre normal vücut ağırlığının hesaplanması:
Erkek İçin: Boyu ölçülür. 1’den sonraki rakam o kimsenin normal ağırlığı olur. Örneğin, 1.70 boyundaki bir erkeğin rakamını çıkarırsak 70 kg. olması gerekir. 70’den fazlası şişman, azı ise zayıftır.
Kadın için: Boyu ölçülür. 1’den sonraki rakamdan 5 çıkarılır, kalan o kimsenin normal ağırlığını verir. Örneğin. 1.60 boyundaki bir kadının 60 – 5 = 55 kg. olması gerekir. 55’den fazlası şişman, azı zayıftır. Diğer bir ölcü de, yetişkin bir kimse için en normal ağırlık, boyuna göre 25 yaşındaki kilosudur. Ağırlık bu seviyeden % 10 yukarı veya eksik olabilir. Fakat % 15’den yukarı veya eksik, sağlık üzerine olumsuz etki yapar.
İdeal Kilo Hesaplama Formülü Nedir?
İdeal kilo hesaplama erkek ve kadın için farklı formüller ile hesaplanır. İdeal kilo hesaplama formülleri aşağıda verilmiştir.
Kadınlar için ideal kilo hesaplama formülü: 45.5 + 2.3 * (inch olarak boyunuz – 60)
Erkekler için ideal kilo hesaplama formülü: 50 + 2.3 * (icnh olarak boyunuz – 60)
1 cm = 0.3937 inch olarak hesaplanabilir. Yani boyunuzu cm olarak yazıp 0,3937 ile çarparak yukarıdaki formüle koymanız gerekiyor.