Maydanozgiller ailesine ait olan çakşır otunun 170 civarında türü olduğu bilinmektedir. Bu bitki genellikle kuru iklimlere yetişir. Sarı renkte çiçekler açan en fazla 2 metreye kadar uzayabilen otsu bitkidir. Silindir şeklinde gövdeye sahip olan otlardır. Gövdeleri bazen köşeli de olabilir. Yaprakları ise ipliksi, çok parçalı ve büyüktür. Çiçekleri şemsiyeyi andırır ve öbek halinde bulunurlar.
Ülkemizde Orta, Doğu ve Güney Anadolu kısımlarında 17 tür olarak yayılmıştır.
Çakşır otu içinde reçine, tanen, nişasta, saponin, alkaloit ve uçucu yağlar bulunur. İçerisinde bulunan bu maddeler sayesinde birçok hastalığın doğal yollardan yardımcısı olmuştur. Kullanımı macun, çay, haşlanarak ve toz haline getirilerek olur.
Çakşır otu cinsel gücü arttırıcı özelliğiyle bilinmektedir. Sperm sayısını ve sperm hareketlerini arttırmada, cinsel isteksizliği ortadan kaldırmada etkili olan bir bitkidir. Sinir sistemini güçlendirdiği, sinirleri gevşettiği de bilinen özellikleri arasındadır. Kasları güçlendirir ve kas ağrılarını hafifletir. Bronşit ve astım hastalıklarında da kullanılması önerilir.
Çakşır otu nasıl tüketilir?
Çakşır otundan macun elde etme: Çakşır kökü toz haline getirilir. Bir tutum çakşır kökü tozunu bal ile karıştırılarak macun elde edilir. Günlük olarak bir tatlı kaşığı yemek yeterli olacaktır. Midede fazla yükleme olmaması için bu macun hafif yemeklerden veya kahvaltılardan sonra tüketilmelidir. Elde edilen bu macundannmak isteniyorsa eğer günde bir kez olmak üzere bir ay boyunca düzenli bir şekilde tüketilmelidir.
Çakşır otundan toz elde etmek için saf ve temiz bir kök bulunması gereklidir. Bu ot dişi ve erkek olarak ikiye ayrılır. Kullanan kişinin elde edeceği tozu kendi cinsiyetine uygun olan kökten yapmalıdır. Kesinlikle önerilen süre ya da miktar dışında kullanılmamalıdır.
Çakşır otu suyu ve çayını elde etme: Çakşır otunun yaprakları toplanır ve bol hava alacağı fakat hiç güneş görmeyeceği bir yerde saklanır. Bu şekilde kurutulan yapraklar toz haline getirilir. Tozu elde ettikten sonra bir litre kaynamış suyun içerisine bir tatlı kaşığı çakşır otunun tozu ilave edilir ve demlenmesi için bırakılır. Sabah ve akşam olmak üzere bir fincan tüketilebilir.
Daha çok etken maddesinden yararlanmak amacıyla köküyle beraber bir litre suyun içerisine atarak kaynatıp, demlemeye bırakılırsa da çay olarak içilebilir.
Doğu Anadolu bölgesinde çakşır otu haşlanıp acılığı giderildikten sonra yemeklere konur. En çok kış aylarında yemek üzere turşusu yapılır. Ayrıca hayvan yemi olarak kullanan yerler de vardır.