Küçük çiçekli bir bitki olan kantaronun bilimsel adı Hypericumdur. Bu cinsin en yaygın olarak kullanılan türü ise sarı kantaron “Hypericum perforatum”dur. Avrupa’da yabani olarak yetişen sarı kantaronun birçok bitkisel tedavinin aksine, sağlık yararları bilim adamları tarafından teyit edilmiş bir bitkidir ve takviyeleri tıp uzmanları tarafından yaygın olarak reçete edilir.
Sarı kantaron kapsül, tentür, yağ veya ham formda bulunabilir ve hepsinin farklı kullanım alanları vardır. Sarı kantaronun kimyasal bileşenlerini bioflavanoidler ve antioksidanlar oluşturur. Bu bileşenler insan sağlığı için çok değerlidir. Ancak sarı kantaron, belirli koşullar veya ilaçlar ile birlikte kullanılması halinde yan etkilere veya komplikasyonları neden olabilir. Bu nedenle bitkisel takviye bile olsa mutlaka bir hekime danışılarak kullanılması gerekir.
Kantaron hangi vitaminleri içerir?
Kantaron türü bitkilerinin aktif bileşenlerinden en önemlisi “hiperforin” bileşiğidir ve antidepresan etkiden bu bileşenin sorumlu olduğu kabul edilir. Bir diğer aktif bileşeni ise ‘’hiperisin’’dir.
İşlenmemiş sarı kantaron;
- %0.1- % 0.3 oranında diantron ve flavonoidler,
- %0.2 – %1 oranında uçucu yağ ve tanen,
- C ve A vitamini içerir.
Sarı kantaronun sağlık faydalarından bazıları;
- Viral enfeksiyonlara karşı korur.
- Kansere yakalanma riskini azaltır.
- Regl öncesi sendromu belirtilerini azaltır.
- Anksiyete şikayetlerinde rahatlama sağlar.
- Hormonal aktiviteyi düzenler.
- Ruh halini iyileştirir.
- İnflamasyonu azaltır.
- Sinir sistemini yatıştırır.
Anti-Depresan: Sarı kantaronun anti-depresan etkileriyle bilinir. Nesiller boyunca depresyon semptomları için kullanılan, günümüzde doktorlar ve psikiyatristler tarafından reçete edilen bir bitkisel destektir. Kişiye enerji ve olumlu bir ruh hali kazandıran serotonin, dopamin, norepinefrin ve gibi bazı nörotransmitterlerin azalmasını inhibe eden, antidepresan kimyasalların nadir bir kombinasyonunu içerir. Depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
Diğer Zihinsel Etkileri: Vücuttaki hormonal dengeyi düzenlemeye yardımcı olarak uykusuzluk, sinirlilik ve kronik yorgunluk için de kullanımı yaygındır. Kronik stres hormonlarının ortadan kaldırılması,aynı zamanda genel sağlık düzeyini ve bilişsel işlevi artırmaya yardımcı olur.
Menopoz Dönemi Şikayetleri: Adet öncesi sendromu (PMS) ve menopoz dönemlerindeki ruh hali, birçok kadın için hayat kalitesini düşüren dönemlerdir. Kantarondaki kimyasal bileşenlerin menopoz dönemindeki kadınlarda anksiyete azalttığı ve ruh halini iyileştirdiği bilinmektedir. Aynı zamanda adet öncesi depresyonun ve adet kramplarını azalttığı çeşitli çalışmalarda kanıtlanmıştır.
Hormonal Denge: Kantaronun aktif bileşenleri hormon regülasyonu üzerinde güçlü etkilere sahiptir. Hipotiroidi toplumda en sık görülen tiroit bozuklukları biridir. Sarı kantaron bu semptomları azaltmaya ve tiroit bezi hormonlarının tekrar normal seviyede hormon üretebilmesine yardımcı olur.
Anti-inflamatuar Ajan: Sarı kantaronun yatıştırıcı doğası ve zengin antioksidan konsantrasyonuna eşlik eden anti-enflamatuar bileşikleri gut, eklem hastalıkları, artrit ve kas ağrılarının hafifletilmesini sağlar.
Cilt Tedavisi: Merhem veya tentür şeklinde uygulandığında kan dolaşımını uyararak cilde daha fazla oksijen taşınmasını sağlar. Böylece yanıklar ve çürüklerde iyileşme sürecini hızlandırır.
Sarı kantaronun en yaygın yan etkileri baş dönmesi, bulantı, yorgunluk ve bilinç karışıklığıdır. Sarı kantaronun çeşitli ilaçlarla beraber kullanılması, yoğun hormonal reaksiyonlara neden olabilen tehlikeli bir karışım olabilir. Bu nedenle bitkisel takviye bile olsa mutlaka bir hekime danışılarak kullanılması gerekir.